یا عقیله بنی هاشم
حضرت زینب (سلاماللهعلیها) شخصیتی است که عمدتاً به واسطهی حضور بیمانندش در قیام احیاگر و تاریخساز کربلا شناخته میشود. شخصیتی که آثار وجودیاش منتهی به زمان حیات نبوده و اعصار و قرون پس از آن را نیز درنوردیده است. اساساً ابعاد وجودی زینب کبری (سلاماللهعلیها) را میتوان در دو سطح مورد واکاوی قرار داد.
آگاهی از اصول کلی حاکم بر شخصیت ایشان و سپس در ذیل آن، بیان مصادیق حضور اجتماعی حضرت بر مبنای شواهد تاریخی- روایی است. باید دانست، چند اصل کلی بر شخصیت زینب کبری (سلاماللهعلیها) حکمفرماست که حضور اجتماعی ایشان را نیز در برداشته و به عبارتی، مبانیِ الگوی حضور اجتماعی زن مسلمان به شمار میرود.
اولین و مهمترین این اصول، خدامحوری حضرت زینب (سلاماللهعلیها) در نظر و عمل است. تسلط فکری زینب کبری(سلاماللهعلیها) بر حدود شرعی و التزام عملی به آنها، حتی در شرایط طاقت فرسای جنگ و اسارت، ویژگی برجستهی ایشان در تمامیِ مراحل قیام و قبل و بعد از آن است.
زینب کبری (سلاماللهعلیها) که در محضر اهل بیت (علیهمالسلام) تربیت و نمو داشته است، اشراف کاملی بر حدود شرعیِ اسلام دارد و علاوه بر آن، به شب زنده داری و اقامهی نماز شب و برقراری ارتباطی فراتر از حدود واجب شرعی با خداوند شناخته میشدند. امام سجاد (علیهالسلام) در این باره میفرمایند: «عمهام زینب در مسیر کوفه تا شام همهی نمازهاى واجب و مستحب را اقامه مىنمود و در بعضى منازل به خاطر شدت گرسنگى و ضعف، نشسته اداى تکلیف مىکرد.
از این رو آنچه بر تمامی ابعاد وجودیِ زینب (سلاماللهعلیها) حکمفرماست و حدّ و مرز حضور اجتماعی ایشان را نیز تعیینمیکند؛ ارتباط بیوقفه و خالصانهی ایشان با خداوند متعال و اتصال حضرتش به سرمنشأ هدایت است. در همین باره نقل شده که وقتی اسرا را وارد کوفه کردند؛ مردم کوفه از روی ترحم به اطفال و به اسیران، نان و خرما میدادند.
زینب کبری (سلاماللهعلیها) فریاد میزد: «ای اهل کوفه، صدقه بر ما حرام است.» ایشان در رعایت حلال و حرام الهی هیچگونه سهل انگاری نمیکند. اگرچه اطفال و زنان اهل بیت (علیهمالسلام) راه دور و درازی طی کرده و خسته و گرسنه هستند، اما ایشان در چنین شرایط طاقت فرسایی نیز أکل صدقه را بر ذریّهی پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) جایز نمیشمارد.
اگر گرسنهاند، زینب (سلاماللهعلیها) حاضر است از سهمیهی غذایش بگذرد و نان خود را بین بچهها تقسیم کند و 3 روز یا بیشتر چیزی نخورد و از شدت ضعف و گرسنگی نشسته نماز بخواند، اما اجازه نمیدهد که ذرهای از صدقه را تناول کنند.
منبع:پایگاه تحلیلی تبیینی برهان